Meme polikliniklerine başvuru nedenleri arasında ilk sırayı meme kitleleri ve meme ağrısının alması da bu endişeyi ortaya koyuyor. Toplumda her 8 kadından 1’inde görülme riski bulunan meme kanserine karşı meme kitlelerinin yakından takip edilmesi büyük önem taşıyor. Ancak meme kitlelerinin büyük bir çoğunluğu meme kanserinden kaynaklanmıyor. Meme kitlelerinin iyi ya da kötü huylu olup olmadığı yapılacak biyopsinin ardından kesinlik kazanabiliyor. 

Op. Dr. Hamdi Özşahin, memenin iyi huylu kitleleri hakkında bilgi verdi.

Hormonal değişiklikler meme kitlelerini tetikleyebilir mi?

Memede ortaya çıkan kitleler, iyi ve kötü huylu olmak üzere iki ana başlık altında değerlendirilmektedir. Birçok kadının memesinde hayatı boyunca farklı nedenlere bağlı olarak değişimler yaşanabilir. Bu değişimler sonucu ortaya çıkan kitlelerin büyük bir çoğunluğu iyi huylu olmakla birlikte, emin olmak için detaylı tetkiklerin yapılması önemlidir. Memedeki iyi huylu kitlelerin büyük bir çoğunluğunun kadınlarda yaşanan hormonal nedenlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Meme kistleri ve fibroadenomlar memede iyi huylu kitleler arasında en sık görülenler arasındadır. İyi huylu kitlelerin hormonal etkilerle ortaya çıktığı öngörülmektedir. Özellikle meme fibroadenomları ve meme kistleri kadınların menopoz öncesi dönemine rastlamaktadır. Ergenliğe girince vücuttaki cinselliği belirleyen hormonların artmasıyla memedeki iyi huylu kitle ve kistlerin görülme oranı da artmaktadır. Kadınların menopoza girmesiyle hormonal değişimler azaldığı için memedeki kistler azalma eğilimi göstermektedir.

Memenizdeki kitle hareket mi ediyor?

Meme kitlelerinin muayenesinde ilk bulgulardan biri de memedeki kitlenin hareketliliğidir. Kötü huylu yani kanserli kitleler daha çok meme içinde sabitken, iyi huylu kitleler muayene sırasında dokunulduğunda hareket etmektedir. İyi huylu kitleler genel olarak bilye gibi dokunulduğunda sağa ve sola doğru yer değiştirebilmektedir. Lastik silgi kıvamında olup, sağa sola oynayan kitlelerin iyi huylu olma ihtimali daha yüksektir. Buna rağmen kitlenin bu şekilde hareket etmesi, kesin olarak iyi huylu bir kitle olduğunu göstermemektedir. Memede kitle olan hastalarda en sık görülen bulgular şu şekildedir:

• Memede ağrı
• Memede şekil bozukluğu
• Ciltte kızarıklık 

Memedeki kitle ve kistlerin tedavisi kişiye göre planlanmalıdır

Memedeki kitle ya da kist iyi huylu olsa dahi, ağrıya neden oluyor ya da anlamlı şekilde büyümeye devam ediyorsa cerrahi tedavi uygulanabilmektedir. Günlük yaşam kalitesini etkilemeyen ve belli bir büyüklüğün altında kalan meme kitlelerini belirli aralıklarla takip etmek önemlidir.

Memedeki kitle ve kistlerin tedavisinde genel olarak uygulanan tedaviler şu şekildedir; 

• Takip: Memede belirlenen iyi huylu kitle ya da kist ağrıya neden olmayıp anlamlı şekilde büyümüyorsa doktor tarafından takip edilebilir. Belirlenen kitlenin büyüklüğü de tedavi bakımından önemlidir. Genellikle 3 cm den küçük olan kitlelerin takip edilmesi tavsiye edilirken daha büyük kitlelerin cerrahi yöntemle çıkartılmasında fayda vardır.
• Cerrahi tedavi: Memede belirlenen iyi huylu kitleler ağrı gibi kişinin yaşamını olumsuz etkileyecek şikayetlere oluyorsa cerrahi tedavi seçeneği tercih edilebilmektedir. Genel olarak hiçbir şikayete neden olmayan ancak boyutları 3 cm’den büyük olan kitlelerin de cerrahi olarak çıkartılması tavsiye edilmektedir. Takiplerde boyutlarında yüzde 50 gibi anlamlı büyümeler belirlenen kitlelerin de cerrahi olarak çıkartılması uygundur. 
• İnce iğne aspirasyonu: Meme kitlelerinden ziyade kistik meme lezyonlarında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Meme kistlerinin içinde sıvı bulunmaktadır. Ağrı gibi şikayetlere neden olan meme kistleri, ultrason görüntülemesi eşliğinde ince bir iğne ile içi boşaltılabilir. Bu işlemden sonra hastanın şikayetlerinde azalma yaşanabilmektedir. Ancak ince iğne aspirasyonuna rağmen meme kistleri tekrar geri gelebilmektedir. Genel olarak 3 kere içi boşaltılan kistlerin cerrahi olarak alınması tavsiye edilmektedir. 
• Vakum biyopsi: Memedeki kitle ince şeritler halinde birkaç mm’ lik bir delikten tamamen dışarı çıkartılabilir. Bu yöntem teşhis amaçlı kullanılabildiği gibi bazı kitlelerde tedavi amaçlı da uygulanabilmektedir. Daha çok iyi huylu kitlelerde uygulanan bir yöntemdir.